Hellenistic Unguentaria Found in Tyana between 2003 and 2017
Tuğba KILIÇ
Abstract
The ancient city of Tyana is positioned on a route that extends from the Cappadocia Region to the Cilician Gates. Today, this city is located in the Kemerhisar Town, Bor district of Niğde Province, Turkey. This article focuses on the unguentaria of the Hellenistic Period recovered from the surveys and excavations of Tyana. Two types of unguentaria were identified during these excavations: unguentaria with dome-like rims and spindle-shaped unguentaria. The only example of the unguentarium with dome-like rims dates back to the second half of the 3rd century BC. Most of the unguentaria are spindle-shaped (fusiform). The only example of the spindle-shaped unguentaria goes back to the 3rd-2nd century BC. Apart from these, other unguentaria found in Tyana are broadly dated to the 1st and 2nd century BC.
The 1st and 2nd century BC, when the unguentariums were very commonly available, the ancient city of Tyana emerged as a Greek polis. In the 1st century BC, the Cappadocia region gained the support of Rome. Based on various archaeological and epigraphic data, Tyana had its golden age around these centuries. Also, the unguentaria examined in this study support this argument.
A mold found among the ceramics belonging to the Hellenistic period of the city indicates that there used to be a pottery production in or around Tyana. Further, the uncovering of imported ceramics dated to the Late Hellenistic Period and their imitations supplements the existence of a local production. In this regard, it is thought that unguentaria may also be among the types of local production.
Ancient Sources
Pol. = Polybius, Historiae. Kullanılan tercüme: Paton, W.R. 1927. The History of Polybius VI. Cambridge: Oxford University Press.
Str. = Strabo, Geographica. Kullanılan tercüme: Pekman, A. 2000. Strabon, Geographika. Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap XII-XIII-XIV. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Modern Literature
Akçay, T. 2013. “Olba’da Şeytanderesi Vadisi’ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae.” Selevcia III: 9-29.
Allen, R.E. 1983. The Attalid Kingdom. Oxford: Oxford University Press.
Anderson, J. K. 1954. “Excavations at the Ridge of Kofina in Chios.” BSA 49: 129-187.
Anderson-Stojanović, V. R. 1987. “The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria.” AJA 91: 105-122.
Anderson-Stojanović, V. R. 1992. Stobi: The Hellenistic and Roman Pottery. Result of the Joint American-Yugoslav Archaeological Investigations, 1970-1981, Vol. 1. Princeton: Princeton University Press.
Arslan, N. 2004. “Antioceia (Pisidya) Kazılarında Bulunan Seramikler.” Olba X: 209-238.
Arslan, M. 2007. Mithridates VI. Eupator: Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayıncılık.
Aström, P. 1964. “Two Unguentaria and an Obol.” Opúsculo Atheniensia 7: 187-190.
Baylan, E. 2001. “Çanak Çömlek Buluntuları.” Tarsus Donuktaş Kazı Raporu, 57–67. İstanbul: TASK Vakfı.
Berges, D. 2002. “Tyana in Kappadokien. Von der hethitischen Residenz zur gräcorömischen Colonia.” AW 33(2): 177–187.
Berges, D. ve J. Nolle, 2000. Tyana I-II, Archäologisch-Historische Untersuchungen zum Südwestlichen Kappadokien. Bonn: Habelt.
Boysal, Y. ve M. Kadıoğlu, 1999. “1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Çalışmaları.” Kazı Sonuçları Toplantısı, 20(2): 215-228.
Bölükbaş, M. 2020. “Bir Kappadokia Kenti: Tyana.” Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi.
Christensen, A.P. ve C.F. Johansen, 1971. Les poteries hellénistiques et les terres sigillées orientales. Copenhagen: Nationalmuseets.
Civelek, A. 2001. “Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği.” Doktora Tezi, Ege Üniversitesi.
Civelek, A. 2006. “Stratonikeia-Akdağ Nekropolisi’nden Bir Mezar.” Anadolu/Anatolia 30: 55-73.
Cramer, J.A. 1832. Description of Asia Minor. Oxford: Oxford University Press.
Diederichs, C. 1980. Céramiques hellénistiques, romaines et byzantines. Paris: Diffusion de Boccard.
Doğanay, O. 2019. Tyana Kazı ve Araştırmaları I. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Dothan, D. 1971. Ashdod II-III: The Second and Third Seasons of Excavations: 1963, 1965, Soundings in 1967, vol. 1. Jerusalem: Department of Antiquities and Museums.
Dotterweich, U. 1999. Unguentarien mit kuppelförmiger Mündung aus Knidos. Möhnesee: Bibliopolis.
Dündar, E. 2006. “Hellenistik ve Roma Dönemleri Patara Unguentariumları.” Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi.
Dündar, E. 2008. Patara Unguentariumları. Patara IV.1. İstanbul: Ege Yayınları.
Ersoy, A. 2020. Smyrna/İzmir Hellenistik Dönem Seramiği. İstanbul: Ege Yayınları.
Ferrazzoli, A.F. 2003. “Ceramiche Sigillate Orientali.” Elaiussa Sebaste 2, Ed. E. Schneider, 649-707. Roma: L’Erma di Bretschneider.
Gassner, V. 1997. Das Südtor der Tetragonos-Agora. Keramik und Kleinfunde. Ephesos XIII (1.1). Wien: Austrian Academy of Sciences Press.
Gehrke, H.J. 2014. “Bir Antik Dönem Metropolünün Tarihçesi.” Anadolu‘da Hellenistik Bir Başkent: Pergamon, Eds. F. Pirson ve A. Scholl, 122-143. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Giudice, F. 1994. Report of the Department of Antiquities Cyprus. Nicosia: Deptartment of Antiquities, Cyprus.
Guz-Zilberstein, B. 1995. The Typology of the Hellenistic Coarse Ware and Selected Loci of the Hellenistic and Roman Periods.” Excavations at Dor, Final Report: Vol. 1B – Areas A and C: The Finds (Qedem Reports 2), Ed. E. Stern, 289-433. Jerusalem: Hebrew University of Jerusalem.
Günay, G. 1989. “İzmir Müzesinde Bulunan Unguentariumlar.” Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi.
Günay-Tuluk, G. 1999. “Die Unguentarien im Museum von İzmir.” Anatolia Antiqua VII: 127-166.
Gürler, B. 1994. “Metropolis’in Hellenistik Dönem Seramiği.” Doktora Tezi, Ege Üniversitesi.
Hayes, J.W. 1991. The Hellenistic and Roman Pottery. Nicosia: Cyprus Printed by Imprinta.
Hild, F. ve M. Restle, 1981. Kappadokien (Kappadokia, Charsianon, Sebasteia und Lykandos). Tabula İmperii Byzantini II. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
Jones, F.F. 1950. Pottery. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus I. The Hellenistic and Roman Periods, Ed. H. Goldman, 149-296. Princeton: Princeton University Press.
Kaya, B. ve A. Temür, 2021. “Amisos’tan Bir Grup Mezar Buluntusu: Unguentarium.” TÜBA-KED 23: 141-160.
Körsulu, H. 2011. “Nagidos Unguentariumları.” Tüba-Ar 14: 69-86.
Körsulu, H. 2019. “Tyana Yeni Dönem Kazıları Hellenistik ve Roma Seramikleri Üzerine İlk Gözlemler.” Tyana Kazı ve Araştırmaları I, Ed. O. Doğanay, 97-106. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Körsulu, H. ve T. Kılıç, 2021. “Keşbükü Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri.” Tarsus Araştırmaları II, Ed. D. Kaplan, 101-190. Ankara: Bilgin Kültür Sanat.
Kramer, N. 2004. Gindaros: Geschichte und Archäologie einer Siedlung im nordwestlichen Syrien von hellenistischer bis in frühbyzantinische Zeit. München: VML, Verlag Marie Leidorf.
Magie, D. 1950. Roman Rule in Asia Minor, Vol. 1, New Jersey: Princeton University Press.
Mcshane, R.B. 1964. The Foreign Policy of the Attalids of Pergamun. Urbana: Illionis University Press.
Metzger, I.R. 1969. Die Hellenistische Keramik in Eretrai. Bern: A. Francke Verlag AG.
Mitsopoulos-Leon, V. 1991. Die Basilika am Staatmark in Ephesos, Kleinfunde 1, Keramik Hellenistischer und Römischer Zeit, Ephesos IX (2.2). Wien: Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften.
Mondin, C. 2012. “La ceramica tardoantica di Tyana (Cappadocia meridionale - Turchia). Tra continuità e discontinuità nell’entroterra anatolico.” Rei Cretariæ Romanæ Fautorum Acta 42: 7-14.
Mondin, C. 2014. “Hellenistic and Roman Fine Wares from the Byzantine Contexts in Tyana/Kemerhisar (South Cappadocia).” Rei Cretariæ Romanæ Fautorum Acta 43: 35-42.
Mørkhom, O. 2000. Erken Hellenistik Çağ Sikkeleri. Çev. O. Tekin, İstanbul: Homer Kitabevi.
Nasıfoğlu, D. 2021. “Adana Müzesi’nden Bir Grup Pişmiş Toprak Unguentarium.” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi.
Rotroff, S.I. 1997. Hellenistic Pottery. Athenian and Imported Wheelmade Table Ware and Related Material. Agora XXIX. Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Rotroff, S. I. 2006. Hellenistic Pottery: The Plain Ware. Agora XXXIII. Princeton: The American School of Classical Studies at Athens.
Saraçoğlu, A. 2011. “Hellenistic and Roman Unguentaria from the Necropolis of Tralleis.” Anadolu/Anatolia 37: 1-42.
Schmaltz, B. 1991. “Kaunos 1988/89.”Belleten 55: 121-207.
Soslu, S. 2017. “Kappadokia Krallığı’nda Siyasi Evlilikler ile Kurulan İttifaklar.” Türk Arkeoloji Dergisi 36: 9-29.
Speidel, M.A. 2019. “Hellenistik Kappadokia Krallığı.” Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Anadolu. Krallar, İmparatorlar, Kent Devletleri, Ed. O. Tekin, 118-132. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Thompson, H.A. 1934. “Two Centuries of Hellenistic Pottery.” Hesperia 3(4): 311-476.
Uygun, Ç. 2022. “Diocaesarea Doğu Nekropolis Seramikleri.” Diocaesarea Araştırmaları I, Ed. Ü. Aydınoğlu, 71-107. Ankara: Bilgin Kültür ve Sanat.
Yaşar, A. 2010. “Milet Müzesi’nde Bulunan Hellenistik ve Roma Dönemi Unguentariumları.” Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi.
Zoroğlu, L. 2000. “1998 Yılı Kelenderis Kazı Çalışmaları.” Kazı Sonuçları Toplantısı 21(2), 323-336.
Kılıç, T. 2023. “Tyana’da 2003-2017 Yılları Arasında Bulunan Hellenistik Dönem Unguentariumları.” Arkhaia Anatolika 6: 133-150. https://doi.org/10.32949/Arkhaia.2023.61