Late Antique Pottery from the Pillard Cistern in Alabanda

Ayşegül SOSLU

Arkhaia Anatolika 2. Sayı

Received Date : 03.09.2019 | Acceptance Date : 28.11.2019

DOI : 10.32949/Arkhaia.2019.11 | Online Publication Date : 12.12.2019 16:48:55

Abstract

Alabanda, which is a Carian city, is located about 7 km west of Çine District in Aydın Province and west of Marsyas (Çine) Stream. Archaeological excavations were conducted in 2012 and 2013 in the northeast of the city center and a two-roomed Pillared Cistern was discovered here. Sseven pools and terracotta pipes and “U” shaped gutter pieces for water collection and drainage systems were exposed in this building. Pottery fragments dating back from the 3rd century BC up to the 7th century AD was found in the cistern. In this study, a total of 24 artifacts, two ampullae, five pots, four oil lamps, four lekanes and nine unguentaria were evaluated. These potteries, which were studied in five groups, were dated from 6th century to 7th century AD by analogical comparison with similar samples.

Potteries show that Roman dominance in Alabanda has a long history and continued until the 7th century AD. The potteries found in the cistern excavation provided important data both in the dating of the building and in the discovery of the connections of the city with the centers close to the region. In line with these findings, it was found that Alabanda continued to exist during the Roman Period and in this process, it had connections especially with its neighboring cities Nysa, Myndos, Tralleis, Stratonikeia and Caunos. In addition, Alabanda also has connections with Magnesia ad Meandrum, Laodicea, Phokaia, Demre, Kibyra, Andriake, Patara, Perge, Side and Kyzikos. Potteries classified as chronological and typological and similar examples found in other cities reveal the dimensional status of the relation of Alabanda with contemporary cities.

Antik Kaynaklar

Plin. nat.

(= Plinius, Naturalis Historia)

Kullanılan Çeviri: Pliny, Naturalis History Vol. X: Books 36-37 (Çev. D. E. Eichholz), Loeb Classical Library 419, Cambridge, 1962.

Strab.

(= Strabon, Geographika)

Kullanılan Çeviri: Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika) XII-XIII-XIV. (Çev. A. Pekman), İstanbul, 2009.

Modern Kaynaklar

Abdioğlu 2007

E. Abdioğlu, Sivas Ziyaretsuyu Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 2007.

Akbuz 2008

A. L. Akbuz, Hadrianopolis Roma Dönemi Seramiği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2008.

Akkan et al. 2017

Y. Akkan, A. Y. Tavukçu, A. Temür, Z. Aydın-Tavukçu, M. Ceylan, S. Coşkun, A. Atalay, “Alabanda 2015”, 38. Kazı Sonuçları Toplantısı-I (2017) 305-328.

Akkan et al. 2018

Y. Akkan – A. Y. Tavukçu – A. Temür – Z. Aydın-Tavukçu – M. Ceylan – S. Coşkun – K. Eker – A. Atalay – S. Albayrak – M. Çelik “Alabanda 2016”, 39. Kazı Sonuçları Toplantısı-I (2018), 421-430.

Amyx 1958

D. A. Amyx, “The Attic Stelai: Part III. Vases and Other Container”, Hesperia 27 (1958), 163-254.

Anderson-Stojanović 1987

V. R. Anderson-Stojanović, “The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria”, AJA 91, 105-122.

Ateşlier – Akkurnaz 2014

S. Ateşlier – S. Akkurnaz, “2011-2012 Yılı Alabanda Kazıları”, 35. Kazı Sonuçları Toplantısı-III (2014), 482-498.

Ateşlier 2012

S. Ateşlier, “Alabanda, Karia’nın Mimarlar Kenti”, Aydın Kültür ve Turizm Dergisi 4 (2012), 78-84.

Ateşlier 2014

S. Ateşlier, “On the Excavations of the Zeus Temple of Alabanda”, Anatolia Antiqua XXII (2014), 247-254.

Aydemir 1995

A. Aydemir, Phokaia Erken Roma Dönemi Pişirme Kapları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 1995.

Aydın 2013

A. Aydın, “Marmaris Müzesi’ndeki Ampullalar”, Olba XXI (2013), 437-456.

A. Aydın 2015

A. Aydın, “İzmir Arkeoloji Müzesi ile Tarih ve Sanat Müzesi’nde Bulunan Ampullalar”, Olba XXIII (2015), 487-513.

O. Aydın 2015

O. Aydın, Tralleis Batı Nekropolü Kandil Buluntuları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, 2015.

Aydıngün et al. 2013

Ş. Aydıngün – A. Aslan – D. Kaya, “Küçükçekmece Göl Havzası (Bathonea?) Kazılarında Ele Geçen Unguentariumlar”, İstanbul Araştırmaları Yıllığı 2 (2013), 39-52.

Aydın-Tavukçu 2015

Z. Aydın-Tavukçu, “Alabanda: Tarihi Coğrafya, Topoğrafya, Araştırma ve Kazılar”, Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi (GSED) 35 (2015), 223-256.

Bailey 1972

D. M. Bailey, “Some Recent Lamp Acquisitions in the Department of Greek and Roman Antiquities”, The British Museum Quarterly Vol. 36, No. 3/4 (1972), 101-107.

Bailey 1988

D. M. Bailey, A Catalogue of the Lamps in the British Museum III. Roman Provincial Lamps, London, 1988.

Bayburtoğlu 1981

C. Bayburtoğlu, Arkeoloji, Ankara, 1981.

Bean 1987

G. E. Bean, Karia (Çev. B. Akgüç), İstanbul, 1987.

Bean 2000

G. E. Bean, Eski Çağda Menderes’in Ötesi (Çev. P. Kurtoğlu), İstanbul, 2000.

Broneer 1930

O. Broneer, Terracotta Lamps, Corinth IV.2, Cambridge, 1930.

Bulba 2018

M. Bulba, “Kaunos Demeter Kutsal Alanı: Seramik Buluntular”, Mediterranean Journal Humanities VIII/2 (2018), 159-179.

Civelek 2001

A. Civelek, Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2001.

Civelek 2006

A. Civelek, “Stratonikeia-Akdağ Nekropolisi’nden Bir Mezar”, Anadolu / Anatolia 30 (2006), 47-64.

Çakmaklı 2012

Ö. D. Çakmaklı, Karia Bölgesi Roma Dönemi Cam Kap Tipolojisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2012.

Çokay 2000

S. Çokay, Antik Çağda Aydınlanma Araçları, İstanbul, 2000.

Çoşkun 2007

D. Coşkun, Konya-Ereğli Müzesi’nde Bulunan Roma Dönemi Kandilleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2007.

Doğan 1982

M. Doğan, Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul, 1982.

Dündar 2006

E. Dündar, Hellenistik ve Roma Dönemleri Patara Unguentariumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, 2006.

Edhem Bey 1905

Halil Edhem Bey, “Fouilles d’Alabanda en Carie. Rapport sommaire sur la première campagne”, CRAI 49 (1905), 443-459.

Ekin-Meriç 2003

A. Ekin-Meriç, Metropolis’de Bulunmuş Batı Yamacı Seramikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2003.

Er 2012

Y. Er, Klasik Arkeoloji Sözlüğü, Ankara, 2012.

Erön 2013

A. Erön, Tralleis Hamam-Gymnasion Kompleksi Seramikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adnan Mederes Üniversitesi, Aydın, 2013.

Fırat 1999

N. Fırat, Perge Konut Alanı Keramiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1958.

Fırat 2011

M. Fırat, Phokaia Geç Roma Dönemi Mutfak Kapları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2011.

Gaucker1915

P. Gauckler, Nekropoles Puniques de Carthage, vol. I-II, Paris, 1915.

Gençler 2000

Ç. Gençler, “Hierapolis Camları”, Eds. F. D’Andria – F. Silvestrelli. Ricerche Archeologiche Turche nella Valle del Lycos / Lycos Vadisi Türk Arkeoloji Araştırmaları, Lecce, 2000, 209-289.

Güngör 2005

E. Güngör, Metropolis Kenti Ada 7 İçerisindeki Konut Seramiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2005.

Hayes 1972

J. W. Hayes, Late Roman Pottery, London, 1972.

Hayes 1983

J. W. Hayes, “The Villa Dionysos Excavations, Knossos: The Pottery”, BSA 78 (1983), 97-169.

Hellström 1971

P. Hellström, Labraunda: Pottery of Classical and Later Date, Terracotta Lamps and Glass, Lund, 1971.

İlter 2009

F. İlter, Ören/Adramytteion Antik Kenti Pişmiş Toprak Kandilleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, 2009.

İnanan 2004

F. İnanan, İzmir, Tire, Bergama ve Ödemiş Müzelerindeki Bizans Dönemi Pişmiş Toprak Kandiller. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2004.

Körsulu 2006

H. Körsulu, Nagidos Hellenistik Dönem Seramikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin, 2006.

Kurtz – Boardman 1971

D. Kurtz – J. Boardman, Greek Burial Costums, New York, 1971.

Küçükeren 2007

C. C. Küçükeren, Karia, İstanbul, 2007.

Metin 2012a

H. Metin, “A Lamp Production Center in Western Anatolia: Local Production and Imitation of Cibyra”, Le Luminaire antique Lychnological Acts 3. Actes du 3e Congrès International d’études de l’ILA, Université d’Heidelberg (21-26. IX. 2009), Monographies Instrumentum 44, Montagnac, 2012, 243-250.

Metin 2012b

H. Metin, Kibyra Kandilleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2012.

Metin 2013

H. Metin, “Burdur Müzesi’nden Plastik Bir Kandil”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 (2013), 105-109.

Mimaroğlu 2016

S. Mimaroğlu, “Myndos Asar/Tavşan Adası Geç Antik Dönem Kandilleri”, Ed. D. Şahin. Myndos Kazı ve Araştırmaları 2004-2013,  Myndos Araştırmaları - I, Bursa, 2016, 161-176.

Mimaroğlu 2017

S. Mimaroğlu, “Myndos (Asar Adası) Geç Antik Dönem Seramikleri”, Sanat Tarihi Dergisi XXVI/2 (2017), 333-361.

Özdilek 2016

B. Özdilek, “2009-2012 Andriake Kazılarından Ele Geçen Unguentarium, Şişe, Lykion ve Mortar Örnekleri”, Olba XXIV (2016), 217-265.

Özhanlı – Fırat 2011

M. Özhanlı – M. Fırat, “Side Unguentariumları Işığında Dini Kapların Kullanım Alanları Üzerindeki Etkileri”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 23 (2011), 7-30.

Özkul 1991

A. Özkul, Patara Kandilleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 1991.

Öztürk 2003

N. Öztürk, Kyzikos Kandilleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2003.

Özüdoğru – Dündar 2007

Ş. Özüdoğru – E. Dündar, “Kibyra Geç Roma-Erken Doğu Roma Dönemi Mühürlü Unguentariumları”, Olba XV (2007), 145-178.

Perlzweig 1961

J. Perlzweing, Lamps of the Roman Period, Agora VII, Perinceton, 1961.

Robinson 1959

S. H. Robinson, Pottery of the Roman Period, Agora V, New Jersey, 1959.

Saltuk 1990

S. Saltuk, Arkeoloji Sözlüğü, İstanbul, 1990.

Söğüt 2018

B. Söğüt, “Geç Antik Dönem’de Stratonikeia”, Eds. C. Şimşek – T. Kaçar. Geç Antik Dönem’de Lykos Vadisi ve Çevresi, Laodikeia Çalışmaları Ek Yayın Dizisi I, İstanbul, 2018, 429-458.

Sönmez 2016

B. Sönmez, “Nysa ad Meandrum Çarşı Bazilikası Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri”, Ed. G. Coşkun. Anadolu, Arkeoloji, Zaman ve Mekan, Ankara, 2016, 233-251.

Sönmez 2018

B. Sönmez, “Nysa Ad Meandrum Cadde 1-Plateia Çarşı Bazilikası Hellenistik ve Roma Dönemi Sofra Kapları ve Unguentariumları”, SDÜ Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 45 (2018), 11-42.

Sparkes 1962

B. A. Sparkes, “The Greek Kitchen”, JHS 8 (1962), 121-137.

Şimşek – Bilgin 2018

C. Şimşek – M. Bilgin, “Laodikeia Geç Antik Dönem Seramikleri”, Eds. C. Şimşek – T. Kaçar. Geç Antik Dönem’de Lykos Vadisi ve Çevresi, Laodikeia Çalışmaları Ek Yayın Dizisi I, İstanbul, 2018, 175-199.

Şimşek – Duman 2007a

C. Şimşek – B. Duman, “Laodikeia’da Bulunan Ampullalar”, Olba XV (2007), 1-29.

Şimşek – Duman 2007b

C. Şimşek – B. Duman, “Laodikeia’da Bulunan Geç Antik Dönem Unguentariumları”, Adalya X (2007), 285-307.

Şimşek et al. 2011

C. Şimşek – M. Okunak – M. Bilgin, Laodikeia Nekropolü (2004-2010 Yılları), Laodikeia Çalışmaları 1.1-1.2, İstanbul, 2011.

Şimşek – Yener 2018

C. Şimşek – B. Yener, “Geç Antik Dönem Laodikeiası’ndan Figürlü Ampullalar”, Eds. C. Şimşek – T. Kaçar. Geç Antik Dönem’de Lykos Vadisi ve Çevresi, Laodikeia Çalışmaları Ek Yayın Dizisi I, İstanbul, 2018, 217-232.

Tavukçu et al. 2019

A. Y. Tavukçu – A. Temür – Z. Aydın-Tavukçu – M. Ceylan – S. Coşkun – K. Eker, “Alabanda 2017”, 40. Kazı Sonuçları Toplantısı-I (2019), 147-160.

Tekocak – Yıldız 2015

M. Tekocak – V. Yıldız “Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Pişmiş Toprak Vazo”, Eds. C. Atila – E. Okan, Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan, İstanbul, 2015, 413- 432.

Tekocak 2006

M. Tekocak, Kelenderis Roma Çağı Seramiği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2006.

Tırpan 1989

A. A. Tırpan, “Alabanda”, VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı (1989), 171-190.

Uysal 2000

E. Uysal, Demre Aziz Nikolas Kilisesi Kazılarında Ele Geçen Geç Roma-Erken Bizans Dönemi’ne Ait Sırsız Seramikler (Kırmızı Astarlı ve Terra Sigillata Seramikler 1989-1999). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2000.

Vapur 2001

Ö. Vapur, Magnesia ad Maeandrum Gymnasionu Roma Dönemi Seramikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2001.

Yener 2001

E. Yener, “Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları 1999”, 11. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu (2001), 5-16.

Yener 2002

E. Yener, “Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları”, 12. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu (2002), 179-190.

Yener 2005

E. Yener, “Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları”, 14. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu (2005), 109-116.

Yener 2006

E. Yener, “Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları 2005”, 15. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu (2006), 171-180.

Yıldız 2016

V. Yıldız, “Akhisar Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Unguentariumlar”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/1 (2016), 1-24.

A. Soslu, “Alabanda Payandalı Sarnıç’ta Bulunan Geç Antik Dönem Seramikleri”, Arkhaia Anatolika 2 (2019), 166-194. DOI: 10.32949/Arkhaia.2019.11

Share!