Tomb and Via: New Opinions on the Dating of the Olba Farm Settlements
Deniz KAPLAN - Hidayet KÜRÜM
Abstract
The countryside and rural settlement has retained its importance from the Antiquity to the present and there is an important connection between the development of the countryside and the wealth of the city. Urban centers need production; it has led to the development of settlements in rural areas, which can be defined as chora. Rough Cilicia is the most researched area of the relationship between rural and urban in Anatolia. The opinions put forward on the dating of the farm settlements in Olba, a city in Rough Cilicia (Cilicia Trachea), are discussed in this study. The settlements that are referred to as the farm settlement with Veteran Inscriptions, the farm settlement situated on the ridges of Düğürlük, and the settlement on the Keşlitürkmenli Road are within the scope of the study. In this regard, each unit that consists of the trio, agricultural land-agricultural house-tomb, which composes the farm settlements are defined, and their dating is particularly emphasized, because the opinions presented for the dating of the aforesaid farm settlements are notably open to improvement. Routes and tombs provide new information on the dating of the Olba farm settlements. In this context, the Olba farm settlements must have commenced to be built after 75-76 CE when the roads were started to be built, and before the end of the 2nd century CE when the tombs were built. Consequently, the Olba farm settlements must have started to spring to life for the first time between the end of the 1st century CE and the middle of the 2nd century CE. The evaluation done with regard to tomb and via provides new criteria not only for the Olba farm settlements but also for the dating of the farm settlements in the Eastern Rough Cilicia Region.
Antik Kaynaklar
Cato. De Re Rustica (çev. W. D. Hooper ve H. B. Ash, ), The Loeb Classical Library, Great Britain.
Columella, De Re Rustica (çev. H. B. Ash) The Loeb Classical Library, Great Britain.
Varro, De linguae Latinae V-VII (çev. R. G. Kent), The Loeb Classical Library, Great Britain.
Varro, De Re Rustica (çev. W. D. Hooper – H. B. Ash), The Loeb Classical Library, Great Britain.
Vergilius, Georgica (çev. Ç. Dürüşken), İstanbul.
Vitruvius, De Architectura: Mimarlık Üzerine On Kitap (çev. Ç. Dürüşken). Alfa Yayıncılık.
Modern Kaynaklar
Akçay, T. (2012). Olba Mezarlık Alanları. Seleucia ad Calycadnum 2, 77-104
Akçay, T. (2018). Olba’da Ölü Kültü. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
Anabolu, M. (1958). Antik Devir Küçük Asya Evleri. Güven Basımevi.
Aşkın, E. (2010). Olba Bölgesi’ndeki Harman Yerleri. Olba XVIII, 241-266.
Aydınoğlu, Ü. (1998). Olba Bölgesi Yol Ağı. Olba I, 139-146.
Aydınoğlu, Ü. (1999). Doğu Dağlık Kilikia’da Villae Rusticae. Olba II, 155-165.
Aydınoğlu, Ü. (2010). The Farms in Rough Cilicia in the Roman and Early Byzantine Periods. Adalya 13, 243-282.
Aydınoğlu, Ü. ve E. Alkaç. (2008). Rock-Cut Wine Presses in Rough Cilicia. Olba XVI, 277-290.
Aydınoğlu, Ü. ve Çakmak, Ü. (2011). A Rural Settlement in the Rough Cilicia- Isauria Region: Karakabaklı. Adalya 14, 71-105.
Aydınoğlu, Ü. ve O. Özdemir. (2020). Kırsal ve Kent: Yerleşim Formları, Yerleşim Düzenlemesi ve Ekonomik İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme. A. Mörel, G. Kaşka, H. Köker, M. Kaşka, M. Fırat ve S. O. Akgönül (Eds.) Pisidia ve Yakın Çevresinde Üretim, Ticaret ve Ekonomi (ss. 106-118). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları.
Bulut, S. (2007). Beydağları Çiftlik Yerleşimleri ve İşlikler. İ. Öztürk (Ed.) Silifke Müzesi Konferansları: Kasım 2005 – Nisan 2006 (ss. 23-33). Silifke Müzesi Yayınları.
Bulut, S. (2008). Gazelin İni: Trebenna Teritoryumunda Bir Çiftlik Evi. B. Can ve M. Işıklı (Eds.) Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları (ss. 417-432). Atatürk Üniversitesi Yayınları.
Durukan, M. (2009). Chronology of Temple Tombs in Rough Cilicia. M. Bachmann (Ed.) Bautechnik im Antiken und Vorantiken Kleinasien. Byzas 9 (ss. 343-370). Ege Yayınları.
Erten, E. (2003). Olba (Uğuralanı) 2001 Yüzey Araştırması. Araştırma Sonuçları Toplantısı 20(1), 185-196.
Erten, E. (2007). Olba, Ü. Aydınoğlu (Ed.) Mersin Arkeolojik Kültür Envanteri (ss. 61-65). Mersin Valiliği.
Erten, E. (2009). Olba’da Romalılaşma Süreci. Y. Özdemir (Ed.) Mersin Sempozyumu 19-22 Kasım 2008 Mersin, Sempozyum Bildiri Kitabı (ss. 76-85). Mersin Üniversitesi Yayınları.
Erten, E. (2012). Olba’da Roma İmparatorluk Döneminde Tarım ve Yerleşim. Seleucia 2, 63-76.
Erten, A. E. (2020). Kazı Verileri Işığında Olba’da Hellenleşme ve Romalılaşma Süreçlerine İlişkin Yaklaşımlar. A. Polosa, H. A. Kızılarslanoğlu ve M. Oral (Ed.) Studies in Honour of Eugenia Equini Schneider (ss. 103-113). Ege Yayınları.
Erten, E. ve Özyıldırım, M. (2006). Olba Yüzey Araştırması-2005. Araştırma Sonuçları Toplantısı 22(1), 421-432.
Erten, E. ve Özyıldırım, M. (2007). Olba Yüzey Araştırması 2005. Araştırma Sonuçları Toplantısı 25(2), 51-62.
Hagel, S. ve Tomaschitz, K. (1998). Repertorium der westkilikischen Inschriften. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
Kaplan, D. (2014). Doğu Dağlık Kilikia Bölgesi Roma İmparatorluk Dönemi Detaylandırılmamış Korinth Başlıkları. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Keil, J. ve Wilhelm, A. (1931). Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien. MAMA III. Manchester University Press.
Laurence, R. (2010). Roma Dönemi İtalya’sında Kara Taşımacılığı H. Parkins ve C. Smith (Ed.) Maliyetler, Pratikler ve Ekonomi, Ticaret, Tüccarlar ve Antik Kent (ss. 120-135) (Ö. Harmanşah, Çev.). Homer Kitabevi.
Kaplan, D. (2019). Doğu Dağlık Kilikia Mimarisi. Yeni Tespitler ve Öneriler. Mersin Üniversitesi Yayınları.
Mackay, T. S. ve Mackay, M. A. (1969). Inscriptions from Rough Cilicia East of the Calycadnus. AnatSt 19, 139-142. https://doi.org/10.2307/3642620
Mitchell, S. (2015). Roma İmparatorluğu’nda Resmi Taşımacılık Hizmetleri (H. P. Erdemir, Çev.). Arkeoloji Sanat Yayınları.
Onur, F. (2017). Patara Yol Anıtı Çerçevesinde Kentler, Kırsal ve Yol Ağı. Ü. Aydınoğlu ve A. Mörel (Ed.) Antik Dönemde Akdeniz’de Kırsal ve Kent (ss. 282-301). Mersin Üniversitesi KAAM Yayınları.
Özdilek, B. ve Tıbıkoğlu, H. O. (2017). Bey Dağları Onobara Yerleşimi Çevresindeki Gedeller ve Yalnız Mezar Çiftlikleri. Ü. Aydınoğlu ve A. Mörel (Ed.) Antik Dönemde Akdeniz’de Kırsal ve Kent (ss. 260-281). Mersin Üniversitesi KAAM Yayınları.
Özdirek, H. (2019). Olba Kenti Çiftlik Yerleşimleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.Pilhofer, S. (2006). Romanisierung in Kilikien? Das Zeugniss der Inschriften. utzverlag GmbH.
Sayar, M. H. (1995). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1993. Araştırma Sonuçları Toplantısı 12, 39-61.
Sayar, M. H. (1996). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1994. Araştırma Sonuçları Toplantısı 13(1), 55-75.
Sayar, M. H. (1997). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1995. Araştırma Sonuçları Toplantısı 14(1). 115- 123.
Sayar, M. H. (1999a). Antik Kilikya’da Şehirleşme. Türk Tarih Kurumu Bildirileri 12(1), 193-216.
Sayar, M. H. (1999b). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1997. Araştırma Sonuçları Toplantısı 16(1), 409-423.
Sayar, M. H. (2001). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 1999. Araştırma Sonuçları Toplantısı 18(1), 275-289.
Sayar, M. H. (2002). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 2000. Araştırma Sonuçları Toplantısı 19(2), 111-127.
Sayar, M. H. (2004). Kilikia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 2002. Araştırma Sonuçları Toplantısı 21(1), 155-169.
Sayar, M. H. (2015). Kanytellis Yazıtları. Ü. Aydınoğlu (Ed.) Kanytellis – Kanlıdivane: Dağlık Kilikia’da Bir Kırsal yerleşimin Arkeolojisi (ss. 113-128). Ege Yayınları.
Sayar, M. H. (2019). Roma İmparatorluk Döneminde Olba Arazisine Yerleştirilen Askerler, Seleucia IX, 65-74.
Şahin, H. (2007a). Doğu Dağlık Kilikia: Polis-Khora İlişkileri Üzerine İlk Düşünceler. Colloquim Anatolium VI, 115-179.
Şahin, H. (2007b). Dağlık Kilikia Bölgesi Araştırmaları 2006. Anmed V, 116-121.
Şahin, H. (2008). Dağlık Kilikia 2007: Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları. Anmed VI, 120-129.
Şahin, H. (2009a). Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları/ Rough Cilicia in 2006. Anmed V, 129-131.
Şahin, H. (2009b). Doğu Dağlık Kilikia Kentlerinin Territoriumları, Yerleşme Türleri ve Değişimler. Colloquim Anatolium VIII, 284-289.
Şahin, F. ve Şahin, H. (2013). Cato, Varro, Vitruvius ve Columella’da Villa Rustica: Mimari, İşleyiş ve Ürünler, O. Tekin, M. H. Sayar ve E. Konyar (Ed.) Tarhan Armağanı. M. Taner Tarhan'a Sunulan Makaleler / Essays in Honour of M. Taner Tarhan (ss. 313-328). Ege Yayınları.
Şahin, H., Yüksel, F. A., Erten, E., Zörücü, S., Ergin, G., Şahin, F., Camgöz, F. ve Ünsal, S. R. (2011). Dağlık Kilikia Bölgesi Yerleşim Tarihi-Epigrafya Araştırmaları ve Korykion Antron Çalışmaları 2009. Araştırma Sonuçları Toplantısı 28(2), 321-339.
Taşkıran, R. S. (2019). Doğu Dağlık Kilikia Kaya Anıtlarında Mimari Elemanların Kullanımı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.
Varkıvanç, B. (2009). Antalya Kaleiçi’nde Taş Mimarideki Teknik Sürekliliğe İlişkin Bir Gözlem. Adalya 12, 389- 401.
Kaplan, D. ve Kürüm, H. (2022). Mezar ve Via: Olba Çiftlik Yerleşimlerinin Tarihlendirilmesi Üzerine Yeni Görüşler. Arkhaia Anatolika, 5, 37-50. https://doi.org/10.32949/Arkhaia.2022.42