Tire Müzesinden Bir Grup Fibula

Emre ERDAN

Arkhaia Anatolika 3. Sayı

Geliş Tarihi : 13.03.2020 | Kabul Tarihi : 25.03.2020

DOI : 10.32949/Arkhaia.2020.15 | Yayın Tarihi : 2.4.2020 14:49:59

Öz

Fibulalar Geç Tunç Çağı sonlarında kullanılmaya başlanmış önemli bir eser grubudur. Farklı coğrafyalarda aynı anda kullanımına rastlanılan fibulaların ortaya çıkış süreci ile bilgilerimiz net olmamakla birlikte yapılan çalışmalar Yakın Doğu ya da Avrupa’yı fibula kullanımının başlangıç noktası olarak işaret etmektedir. Kapsamlı çalışmaları yapılarak belli bir tipoloji ve terminoloji altında değerlendirilen fibulalar tarihleyici özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Bununla beraber günümüz çengelli iğneleri ile kıyaslayabileceğimiz fibulaların kullanım amaçları da aynı tipleri gibi bölgesel ve zamansal farklılıklar gösterir. Fibulalar günlük kullanım amaçlarına uygun bir şekilde konutlarda, çoğu kez ise mezarlarda tespit edilir. Bununla beraber çalışmamız içerisinde de örneklerine yer verdiğimiz Anadolu-Frig tipi fibulaların Batı Anadolu ve ötesinde dinsel bir anlam taşıdığı da bilinmektedir. Çalışma içerisinde Tire Müzesi’nde yer alan 29 adet fibula değerlendirilecektir. Tire Müzesi fibulaları altı alt grupta incelenebilmektedir. Çalışmamız, Tire Müzesi’nde yer alan fibulaların genel olarak MÖ 11.-6. yüzyıllar arasına ait olduklarını göstermektedir. Müze, Anadolu-Frig tipi fibulalar açısından oldukça zengindir.

Ainian 2005

M. A. Ainian, “Inside the adyton of a Greek Temple Excavations on Kynthoa (Cyclades)”, Eds. M. Yeroulanou – M. Stamatopoúlou. Architecture and Archaeology in the Cyclades: Papers in honour of J. J. Coulton, BAR International Series 1455, Oxford, 2005, 87-103.

Arslan – Kızıl 2007

N. Arslan – A. Kızıl, “A Late Geometric Carian Grave from Beçin”, Anatolia Antiqua. Eski Anadolu, 15.1 (2007), 83-93.

Baykan 2012

D. Baykan, “Nif (Olympos) Dağı Kazısı Metal Buluntularının Tipolojik ve Analojik Değerlendirmesi”, 27. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (2012), 231-246.

Baykan 2017

D. Baykan, “Metal Buluntular ve Arkeometalurji Verileri”, Nif Dağı: Ballıcaoluk (2008-2016). Prof. Dr. Elif Tül Tolunay Onuruna, İstanbul, 2017, 119-160.

Bilir 2019

A. Bilir, “Bronze Fibulae of the Bolu Museum”, Cedrus VII (2019), 77-105.

Blinkenberg 1926

C. Blinkenberg, Fibules Grecques et Orientales, Copenhagen, 1926.

Boardman 1980

J. Boardman, The Greeks Overseas: Their Early Colonies and Trade, London, 1980.

Brock – Mackworth Young 1949

J. K. Brock – G. Mackworth Young, “Excavations in Siphnos”, BSA 44 (1949), 1-92.

Burke 2016

B. Burke, Phrygian Fibulae as Markers of Textile Dedications in Greek Sanctuaries,Eds. M.-L. Nosch – K. Droß-Krüpe. Textiles, Trade and Theories. From the Ancient Near East to the Mediterranean, Münster 2016, 159-168.

Caner 1983

E. Caner, Fibeln in Anatolien I, Prähistorische Bronzefunde XIV, 8, München, 1983.

Çay 2019

O. Çay, Konya-Ereğli Müzesi Koleksiyonunda Bulunan Fibulalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2019.

Erdan 2018

E. Erdan, Aydın Arkeoloji Müzesi Fibulaları, Ankara, 2018.

Erdan 2019

E. Erdan, “Frig Tipi Fibulalarda Tanrıça Sembolizmi Üzerine Bazı Düşünceler”, Art-Sanat 11 (2019), 163-185.

Haspels 1951

C. H. E. Haspels, Phrygie III: La cité de Midas. Céramique et trouvailles diverses, Paris, 1951.

Kagan 1994

H. J. Kagan, “An Archaic Greek Coin Hoard from the Eastern Mediterranean and Early Cypriot Coinage”, Numismatic Chronicle 154 (1994), 17-52.

Kerschner 2005

M. Kerschner, “Die Ionier und ihr Verhältnis zu den Phrygern und Lydern. Beobachtungen zur archäologischen Evidenz”, Asia Minor Studien 54 (2005), 113-148.

Kilian 1975

K. Kilian, Fibeln in Thessalien, Prähistorische Bronzefunde XIV, 2, München, 1975.

Klebinder Gauss 2007

G. Klebinder Gauss, Bronzefunde aus dem Artemision von Ephesos, Ephesos 12/3, Wien, 2007.

Kohler 1995

E. L. Kohler, Gordion Excavations 1950-1973: Final Reports Volume II: The Lesser Phrygian Tumuli, Part 1: The Inhumations, University Museum Monography 88, Philadelphia, 1995.

Laflı – Buora 2012

E. Laflı – M. Buora, “Fibulae in the Museum of Ödemiş (Western Turkey)”, Oriental Archive 80 (2012), 417-434.

Luban 2014

B. Luban, Die Fibeln in der frühen Eisenzeit, Munich, 2014.

Muscarella 1967

W. O. Muscarella, Phrygian Fibulae from Gordion, London, 1967.

Mori – Omura 1993

M. Mori – S. Omura, “A Preliminary Report on the third Excavation at Kaman-Kalehöyük in Turkey (1988)”, Essays on Anatolian Archaeology, 1993, 43-74.

Muscarella 1967

O. W. Muscarella, Phrygian Fibulae from Gordion, London, 1967.

Özdemir 2009

M. T. Özdemir, Mengefe Mevkiindeki Dromoslu Mezarlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2009.

Paterakis – Omura 2017

B. A. Paterakis – S. Omura, “The Influence of East and West on Bronze Objects Found in Central Anatolia: Small Bronze Finds from Kaman-Kalehoyuk”, Eds. J. M. Daehner – K. Lapatin – A. Spinelli. Artistry in Bronze the Greeks and Their Legacy. XIXth International Congress on Ancient Bronzes, Los Angeles, 2017, 175-182.

Sams 2011

G. K. Sams, “Artifacts”, Eds. C. B. Rose – G. Darbyshire. The New Chronology of Iron Age Gordion, Philadelphia, 2011, 59-78.

Sapouna Sakellarakis 1978

E. Sapouna-Sakellarakis, Die Fibeln der Griechischen Inseln, Prähistorische Bronzefunde XIV, iv, München, 1978.

Spier 1987

B. J. Spier, Minor Arts And Regional Styles in East Greece, 700-500 B.C., PhD. Diss., University of Oxford, Oxford, 1987.

Strøm 1998

I. Strøm, “The Early Sanctuary of the Argive Heraion and its External Relations (8th – Early 6th Cent. B.C.). Bronze Imports and Archaic Greek Bronzes”, Eds. S. Dietz – S. Isager. Proceedings of the Danish Institute at Athens II, 1998, 37-128.

Tanaka 2018

K. T. Tanaka, Anatolia in the Gap: Phrygia, Lydia, and Orientalizing Reconsidered. PhD. Diss., University of Pennsylvania, Philadelphia, 2018.

Tarditi 2015

C. Tarditi, Metal Finds from the Votive Deposits of the Archaic Sanctuary of Bitalemi, Sicily: Typological and Quantitative Remarks”, Eds. E. Deschler-Erb – P. D. Casa. New Research on Ancient Bronzes. Acta of the XVIIIth International Congress on Ancient Bronzes. Zurich Studies in Archaeology, Vol. 10, 2015, 43–50.

Tekocak 2012

M. Tekocak, “Akşehir Müzesi'nde Bulunan Bir Grup Bronz Fibula”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13 (2012), 27-42.

Temizsoy 1993

İ. Temizsoy, “Mamaderesi Tümülüsü Kazısı Küçük Buluntular”, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1992 Yıllığı (1993), 110-137.

Treister 1995

M. YU. Treister, “North Syrian Metalworkers in Archaic Greek Settlements?”, Oxford Journal of Archaeology 14/2 (1995), 159-178.

Vassileva 2012

M. Vassileva, “Frig Tunç İşlemeciliği”, Eds. T. Tüfekçi-Sivas – H. Sivas. Frigler, Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde, In the Land of Midas, in the Shadow of Monuments, İstanbul, 2012, 310-334.

Waldbaum 1989

J. C. Waldbaum, “Metalwork from Idalion, 1971-1980”, The Oriental Institute of the University of Chicago, Oriental Institute Communications 24 (1989), 328-355.

Young 1963

R. S. Young, “Gordion on the Royal Road”, Proceedings of the American Philosophical Society 107/4 (1963), 348-364.

Young 1981

R. S. Young, The Gordion Excavations Final Reports, Volume I: Three Great Early Tumuli, University Museum Monograph 43, Philadelphia, 1981.

E. Erdan, “Tire Müzesinden Bir Grup Fibula”, Arkhaia Anatolika 3 (2020), 60-81. DOI: 10.32949/Arkhaia.2020.15

Paylaş!